Historia

Oficjalne otwarcie Instytutu Pediatrii nastąpiło w 1972 roku, ale już wcześniej trwały starania o przygotowanie (zakup) odpowiedniego sprzętu, tzn. aparatów do prowadzenia znieczulenia ogólnego, respiratorów i monitorów czynności serca oraz odpowiednich leków. Do tych zadań została delegowana z Zakładu Anestezjologii AM prof. dr hab. n. med. Kazimiera Brodzińska – w celu przygotowania do pracy Oddziału Anestezjologii. Jednocześnie swoją działalność rozpoczął Instytutu Pediatrii. Oddział był przygotowany do pełnienia obowiązujących wówczas zadań, tzn. znieczulenia do zabiegów operacyjnych i diagnostycznych. Lekarze i pielęgniarki pełnili dyżury całodobowe. Zespół ten pełnił funkcje związane z potrzebą reanimacji krążeniowo – oddechowej, prowadzenia i ciągłej kontroli oddechu zastępczego we wszystkich klinikach Instytutu Pediatrii. Oddział Intensywnej Terapii Pediatrycznej powstał dopiero w 1975r. i do 1982r. liczył 4 łóżka.

Do 2001r. dysponował 7 łóżkami, w dniu dzisiejszym jest ich 9. Oddział ten, który od 1989r. jest częścią Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii Pediatrycznej (przedtem Zakładu), jest jednostką wchodzącą w skład Instytutu Anestezjologii i Intensywnej Terapii AM, przemianowanego następnie w Katedrę Anestezjologii i Intensywnej Terapii Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

 

Do Oddziału Intensywnej Terapii Pediatrycznej przyjmowani są chorzy od 0 do 18 roku życia w stanie zagrożenia życia, w przebiegu różnych chorób podstawowych: z innych oddziałów Instytutu Pediatrii i ze szpitali terenowych makroregionu Wielkopolski, rzadziej Ziemi Lubuskiej, Pomorskiej stanowiąc 3 stopień referencji. Poprawne funkcjonowanie Oddziału Intensywnej Terapii Pediatrycznej anestezjolodzy zawdzięczają współpracy z dr med. Jolantą Pieńkowską-Mikołajczyk, znakomitym i doświadczonym pediatrą, która uczyła nas pediatrii i miłości do najciężej chorych dzieci do końca, nie zawsze pomyślnego. Od 1975r. dr Mikołajczyk wchodziła w skład pracowników naszej jednostki.

Uwarunkowania aparaturowe i organizacyjne w obrębie szpitali macierzystych, w tym zwłaszcza klinik Instytutu Pediatrii spowodowały w ostatnich latach konieczność leczenia w naszym oddziale dzieci po rozległych i długotrwałych zabiegach operacyjnych wykonywanych w klinikach Instytutu Pediatrii, z wyjątkiem zabiegów kardiochirurgicznych. Choroby dzieci leczonych w Oddziale Intensywnej Terapii Pediatrycznej stanowiły, jak wspomniano, najwyższy stopień zagrożenia życia.

Dla celów organizacji obchodów 30–lecia Instytutu Pediatrii przedstawiono liczby i rodzaje chorób podstawowych. W latach działalności Oddziału, od 1975r. do 2001r. wyróżniono 9 zespołów chorobowych, najbardziej reprezentatywnych dla tego Oddziału.*Przedstawiono je w kolejności zależnej od częstości występowania:

1. Choroby układu oddechowego, w tym zapalenie płuc i choroba obturacyjna dróg oddechowych.
2. Stan pooperacyjny.
3. Choroby układu krążenia, w tym wady serca, zaburzenia rytmu i wstrząs kardiogenny.
4. Choroba poresuscytacyjna
5. Choroba nowotworowa
6. Zatrucia.
7. Choroby układu nerwowego, w tym neuroinfekcje.
8. Zespół zaburzeń oddychania noworodków.
9. Obrażenia wielonarządowe.

W zespole chorób układu oddechowego najliczniejszą grupę stanowiły niemowlęta z niewydolnością oddechową w przebiegu procesów zapalnych. Znieczulenia do zabiegów operacyjnych wykonywano u chorych Kliniki Chirurgii Ogólnej, Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej i Kliniki Laryngologii. Natomiast znieczulenia do zabiegów diagnostycznych prowadzono w pracowniach radiologicznych, pracowni cystoskopowej i gastroskopowej; były to, min. cewnikowania serca, endoskopie przewodu pokarmowego, bronchoskopie i diagnostyka hemodynamiki oraz tomografia komputerowa (poza Instytutem Pediatrii ).

W tym czasie dokonano obrony ośmiu doktoratów, trzech habilitacji. Od początku dwudziestego pierwszego wieku zaobserwowano istotne zmiany w trendach wskazań do intensywnej terapii wśród populacji pacjentów pediatrycznych. Zmienił się także niezwykle korzystnie odsetek niepowodzeń w leczeniu najciężej chorych małych pacjentów. Aktualnie większość chorych krytycznie dzieci udaje się uratować, a wyjątkowo wysoka śmiertelność po nagłym zatrzymaniu krążenia jest nadal bardzo wysoka w wielu przypadkach ze względu na wrodzone wady serca dzieci. W pozostałych przypadkach sukcesem terapeutycznym kończy się leczenie ponad 80% dzieci leczonych w stanach zagrożenia życia. Wśród schorzeń wymagających intensywnego leczenia na pierwsze miejsce wysunął się ciężki stan pooperacyjny pacjentów po dużych i bardzo rozległych operacjach (23%), wymagających złożonego i skomplikowanego monitorowania wszystkich narządów. Na drugim miejscu utrzymuje się niewydolność oddechowa i krążeniowa w przebiegu niewydolności wielonarządowej, zwłaszcza po urazach wielonarządowych i w przebiegu chorób nowotworowych, których liczba w ostatnich dziesięciu latach wzrosła kilkukrotnie. Te ostatnie schorzenia oraz niezwykle dynamiczny rozwój zaawansowanych procedur operacyjnych w pediatrii stawia co raz większe wyzwania przed intensywną terapią, co znacznie podnosi szanse wyleczenia większej liczby krytycznie chorych dzieci.

 

Opracowanie: Prof. dr hab. n. med. Kazimiera Brodzińska, dr hab. n. med. Alicja Bartkowska-Śniatkowska